Airway (luchtweg)-management | Medics4medics.com (2024)

Airway (luchtweg)-management | Medics4medics.com (1)

A Doelstellingen
- De tekenen herkennen van een bedreigde luchtweg
- De technieken kennen om een luchtweg manueel te vrijwaren en manueel te beademen
- Het correct gebruik uitleggen van hulpmiddelen om de luchtweg te beveiligen
- De voorbereiding van een endotracheale intubatie beschrijven
- Alternatieve methoden beschrijven om de luchtweg te vrijwaren

B Hoe evalueren we de luchtweg en ademhaling van een patiënt?
- Algemene aspecten om de ademhalingsfunctie te evalueren (look, listen, feel)
Bewustzijnsniveau
Ademt hij?
Kan hij spreken?
Observeer de adembewegingen
Goede thoraxexpansie?
Suprasternale, supraventriculaire of intercostale intrekkingen?
Fladderen de neusopeningen?
Ausculteer de hals en thorax
Evalueer beschermende luchtwegreflexen
Assessment v.d. patiënt
Niveau van bewustzijn
Spontane ademhaling vs. apneu
Traumata v.d. cervicale wervelkolom of luchtweg?
Thoraxexpansie
Tekens van luchtwegobstructie
Ademgeluiden
Beschermende luchtwegreflexen

C Wanneer is luchtwegmanagement nodig?
- Bij problemen om de ademweg vrij te houden
Bewustzijnsdaling
Intoxicatie
Trauma
Status epilepticus
Shock
Bovenste luchtwegen
Oedemen
Tong
Oropharynx
Vreemd voorwerp
Tandprothese
Voedselbrok
Secreties
Bloed
Braaksel
Larynxspasmen
Onderste luchtwegen
Longoedeem
Bronchospasmen
Aspiratie van secreties
- Bij falen van de oxygenatie en ventilatie
- Nood aan zware sedatie of algemene anesthesie van de patiënt

D Wat zou je eerst doen als de luchtweg niet vrij is?

Airway (luchtweg)-management | Medics4medics.com (2)

- Triple luchtwegmanoeuvre
Hyperextensie van de hals (tenzij nekletsel)
Jawtrust (opheffen van de onderkaak met twee handen)
Openen van de mond
Overweeg gebruik van hulpmiddelen
- Evaluatie na openen van de luchtweg
Ademt hij nu spontaan en voldoende?
Geef nu extra zuurstof
Welke patiënt moet dringend manueel beademd worden?
Apneu
Onvoldoende minuutvolume
Extreme ademarbeid
Hypoxemie door zwakke ventilatie

Airway (luchtweg)-management | Medics4medics.com (3)
- Masker mondbeademing
In volgorde
Open de luchtweg
Plaats het masker en zorg dat het goed aanpast
Voorzie voldoende ventilatie
Blaas voldoende lucht in
Per minuut
Monitor de hartfunctie en pulse oximetrie
Evalueer de patiënt continu
Let op volgende aspecten
Compressie van de ballon
Blaasfrequentie
Blaasvolume
Zuurstofaansluiting

Eenhandtechniek voor maskerbeademing

Airway (luchtweg)-management | Medics4medics.com (4)

De basis vh masker wordt over de kin geplaatst en de mond wordt geopend
De top vh masker wordt over de neus geplaatst
De onderkaak wordt opgetrokken en de hals in hyperextensie gebracht
Oefen druk uit op het masker

Bimanuele techniek van maskerbeademing
Airway (luchtweg)-management | Medics4medics.com (5)

Plaats uw vingers aan beide zijden over de onderkaak
Breng de hals licht in extensie tenzij je hals letsels verwacht
Geef druk op het masker
De ballon wordt ingedrukt door een tweede persoon
Balloncompressies
Sommige patiënten ademen nu zelf voldoende
Het leegdrukken van een ballon duurt 1-2 seconden
Start met 10-12 beademingen per minuut
Tijdens reanimatie 8-10x/min volgens ALS guidelines
Als de patiënt nog ademt, synchroniseer dan je balloncompressies met de inademing van de patiënt
Evalueer of je voldoende minuutvolume haalt
Gaat de borstkas omhoog?
Ausculteer: Hoor je ademgeluiden?
Verbetert de pulse-oximetrie?
Tijdens reanimaties beademt men vaak te snel en te krachtig met als gevolg
Maagdistentie
Hyperventilatie
Longbeschadiging
Sluit zuurstof aan op de ballon en geef 15l/min
Evalueer of er geen lekkage is langs het masker
Stel de locatie van de lekkage vast
Herpositioneer je handen of het masker
Verander eventueel het masker naar een andere maat
Verander het volume dat je inblaast
Verhoog de druk op het masker
Gebruik de bimanuele techniek
Herpositioneer de maagsonde indien aanwezig

E Aspiratietoestel
Airway (luchtweg)-management | Medics4medics.com (6)

- Is een toestel om secreten uit de luchtwegen weg te zuigen. Bij elk gebruik dient een nieuwe aspiratiesonde te worden gebruikt.
- Werkwijze:
Controleer eerst het vacuüm
Breng de sonde via de keel, via de neus of via de endotracheale tube in zonder vacuüm en start dan het toestel
Blijf niet te lang aspireren
- Gevaar: Bij het aspireren kan men vagale reacties met bradycardie uitlokken.

F Endotracheale intubatie

Airway (luchtweg)-management | Medics4medics.com (7)

- Voordelen:
100% O2 toediening mogelijk
Veilige luchtweg: minder aspiratie
Hoge beademingsdrukken zijn mogelijk
- Nadelen:
Training en laryngoscopie zijn noodzakelijk
- Gevaren:
Mislukken van de intubatie:
Te langdurige pogingen
Oesophageale intubatie
Uitlokken van braken
Intubatie van één bronchus
Veroorzaken van letsels:
Tanden
Lippen
Tong
Larynx
Afknikken van de tube

G Wat zijn indicaties voor intubatie?
- Vrijwaren van de luchtweg
Opheffen van luchtwegobstructie
Coma
Brandwonden gelaat
Aspiratie van secreties
Shock
Nood aan aspiratie of bronchiale lavage
- Nood aan mechanische ventilatie met zuurstof
Respiratoir falen
Nood aan reductie van de ademarbeid
Nood aan hyperventilatie
Nood aan diepe sedatie
Algemene anesthesie
Verhoogde intracraniële druk
H Hoe kan je de moeilijkheidsgraad van een intubatie inschatten?
- Mobiliteit van de hals
Korte nek
Traumatisch letsel van de cervicale wervelkolom
- Letsels aan het gelaat
- Mogelijkheid om de mond 3 vingerbreedtes ver te openen
- Grootte of zwelling van de tong of farynx
- Lengte van de onderkaak (mandibula) </= 3 vingerbreedtes
- Afstand tussen kaak en thyroid
<6 cm
<3 vingers
- Mallampati criteria: Welke structuren zijn er zichtbaar bij het openen van de mond?

Airway (luchtweg)-management | Medics4medics.com (8)

Klasse 1
Zacht palatum
Uvula
Amandelen
Keelbodem
Klasse 2
Zacht palatum
Uvula
Amandelen
Klasse 3
Zacht palatum
Klasse 4
Hard palatum

I Voorbereiding tot intubatie
- Voorbereiding van het materiaal
Beademingsballon
Laryngoscoop
Endotracheale tube van de juiste maat
Aspiratietoestel
Cuff spuit
Schaar
Stethoscoop
Kleefpleister
Facultatief:
Mandrain
Magilltang
Glijmiddel
- Optimale ventilatie en oxygenatie
Preoxigeneer de patiënt enkele minuten met 100% zuurstof
Indien er al een maagsonde ter plaatse is kan je er suctie op aansluiten
Plaatsen van een maagsonde net voor intubatie is afgeraden omdat het braken kan uitlokken
Positioneer de patiënt:
Rugligging
Kussentje onder hoofd
Medicatie indien nodig
Analgesie
Sedatie
Amnesie
Spierverslappende medicatie
Cricoiddruk

Airway (luchtweg)-management | Medics4medics.com (9)

J De intubatietechniek
- Met de linker hand vasthouden van het laryngoscoopheft
- Plaats het blad van de laryngoscoop in de rechterzijde van de mond
Let op voor lippen en tanden
Duw de tong met het blad naar links
- Maak een licht kantelende en vooral heffende beweging tot de stemspleet zichtbaar wordt.
- Laat een matige druk op het cricoïd uitvoeren door een assistent (= manoeuvre van Sellick)
- Breng de tube intussen de stembanden onder direct zicht

Airway (luchtweg)-management | Medics4medics.com (10)
- Voer de tube door tot de cuff net voorbij de stembanden zit
(meestal 20-21 cm diep aan de bovenste snijtanden)
- Blaas de cuff op met 6-10 cc lucht
- Verwijder de mandrain uit de tube
- Controleer de werking van de tube door er met een ballon lucht in te blazen
Kijk naar de (symmetrische) beweging van de thorax
Luister met de stethoscoop
- Bevestig de tube zo kort mogelijk bij de huid met een lang stuk kleefpleister aan de bovenlip en verzegel dit met nog een lang stuk kleefpleister.
- Bij moeilijke intubatie
Staak uw poging na maximaal 30 seconden
Preoxygeneer opnieuw met een masker
Gebruik zo nodig een larynxmasker
- Techniek van endotracheale intubatie bij kinderen < 2 jaar
Gebruik een rechte laryngoscoop
Kies de maat van de tube
Globaal maat tube = dikte pink kind
Bij neonati:
Prematuren geboren op <30 weken: maat 2,5
Geboren 30-37 weken: maat 3
Geboren >37 weken: maat 3,5
Let op:
Door de korte trachea zit je snel te diep (5cm)
Groter O2 verbruik => sneller beademen

K Alternatieve hulpmiddelen om de luchtweg te vrijwaren

Heimlich-greep of Heimlich manoeuvre

Airway (luchtweg)-management | Medics4medics.com (11)

Als iemand zich ernstig verslikt heeft en daardoor geen lucht krijgt, kun je met buikstoten volgens de Heimlich-greep de luchtwegen vrijmaken.

Een Heimlich-greep pas je niet direct toe bij ernstige benauwdheidsklachten. Sla eerst vijf maal tussen de schouderbladen en kijk na elke klap of het probleem opgelost is. Helpt slaan op de rug niet, geef dan een aantal buikstoten. Dit doe je als volgt:

Heimlich-greep (buikstoten)Ga achter het slachtoffer staan, sla je armen om zijn middel en laat hem iets naar vooroverbuigen.
Plaats je vuist boven de navel van het slachtoffer en pak met je andere hand deze vuist vast. Trek nu je vuist (hard) naar binnen en omhoog, alsof je hem probeert op te tillen.
Voer deze beweging maximaal vijf keer achter elkaar uit.
Is het probleem hiermee nog niet opgelost, geef dan afwisselend vijf slagen tussen de schouderbladen en vijf buikstoten.
Bel meteen 112 als de blokkade in de luchtwegen is opgeheven. Bij buikstoten volgens de Heimlich-manouvre bestaat er altijd kans op inwendig letsel, ook als je deze correct hebt uitgevoerd.

Stabiele zijligging of veiligheidshouding

Airway (luchtweg)-management | Medics4medics.com (12)

Elk bewusteloos slachtoffer met een normale ademhaling wordt in de stabiele zijligging geplaatst. Deze houding zorgt er-
voor dat de luchtwegen van het slachtoffer open blijven. Als het slachtoffer zou braken, dan is er ook weinig gevaar dat iets
van de maaginhoud in de luchtwegen terecht komt.
Bij elk slachtoffer die je in deze houding legt, moet je minstens elke minuut de ademhaling controleren. Indien het slacht-
offer niet meer ademt, ga je over tot de reanimatie

Larynxmasker en varianten

Airway (luchtweg)-management | Medics4medics.com (13)

Komvormige cuff die past in de hypopharynx
Herbruikbaar of single-use
Geen laryngoscopie nodig
Varianten: Fastrach: Hierdoor kan je eventueel nog een dunne endotracheale tube inbrengen
Indicaties:
Bewusteloze patiënt zonder keelreflexen met beademingsnood
Moeilijke intubatie door onvoldoende ervaring arts of halsletsels
Tegenindicaties:
Groot risico op aspiratie
Hoge beademingsdrukken vereist: bijv. chronisch obstructief longlijden
Volle maag
Trauma oropharyngeaal
Obstructie distaal van de glottis
Beperkte mondopening
Gevaren larynxmasker
Indien de keelreflexen nog actief zijn:
Hoesten
Braken
Larynxspasmen
Per ongeluk oprollen van de tip tijdens inbrengen:
Bij twijfel: haal het masker er terug uit en controleer de tip: Deze moet plat zijn
Neerdrukken (sluiten) van de epiglottis bij inbrengen: Om dit te vermijden goed tegen het gehemelte aanglijden
Lekkage door
Onvoldoende opblazen van de cuff
Gebruik verkeerde maat masker
Te hoge beademingsdrukken nodig (>20 cmH2O)
Keuze van larynxmasker
Voor volwassenen: er zijn 5 maten beschikbaar. Meestal is maat 3 of 4 de juiste.
Men kan het larynxmasker ook kiezen op cuffvolume:
Kleine volwassene: 20 ml
Normale volwassene: 30ml
Grote volwassene: 40ml
Neonati: 2-4 ml
Baby's: 10 ml
Kind 15-30 kg: 15ml

Werkwijze voor het plaatsen van een larynxmasker

Airway (luchtweg)-management | Medics4medics.com (14)

Patiënt op rug
Glijmiddel op cuff
Vasthouden LMA als een pen
Inbrengen in juiste richting
Over gehemelte glijden
Hand in mond om het masker dieper te duwen tot er weerstand optreedt
Controle zwarte lijn: Moet in verlengde van neusseptum liggen
Opblazen cuff
Tube komt 1-2 cm terug
Larynx wordt naar voren geduwd
Controle vrije luchtweg
Beadem
Controleer
Beademingsdruk
Thoraxbewegingen
Ausculteer: Luister voor lekkage rond de cuff
Breng eventueel een bijtblok in

- Dubbellumen oesofagotracheale tube of combitube

Airway (luchtweg)-management | Medics4medics.com (15)

Vooral gebruikt bij reanimaties van hartstilstand
Er zijn 2 maten voor volwassenen
Men plaatst deze blind in de slokdarm of de trachea
Men blaast de twee cuffs op
Eén van de tubes is de luchtwegtoegang. De andere geeft toegang tot de slokdarm.
Men moet hierop getraind zijn
Voordelen:
Snel en gemakkelijk in te brengen
Geen laryngoscopie nodig
Beschermt tegen aspiratie
Hoge beademingsdrukken mogelijk
Nadelen
Duur voor eenmalig gebruik
Slechts 2 maten beschikbaar
Risico om in het verkeerde lumen te beademen
Risico op beschadiging cuff met de tanden tijdens het inbrengen
Risico bij oropharyngeale letsels
Tegenindicaties:
Een te kleine mond
Een oropharyngeaal trauma
Werkwijze
Maak een keuze uit één van de twee maten op basis van de lengte van de patiënt:
Grote patiënt > 183 cm: Gebruik de grootste maat ETC 41F
Kleine patiënt 122 - 183 cm: Gebruik de kleinste maat ETC 37F
Plaats het hoofd in neutrale positie
Breng glijmiddel aan op de cuffs
Breng de tubes blindelings in de mond in tot op 24 cm diepte.
Blaas eerst de kleine meest distale cuff op
Blaas NOG NIET de grote meest proximale cuff op
Beadem eerst via het tracheale kanaal en evalueer de beademing:
In 95% is de beademing niet goed.
Dan blaast men de andere cuff op en beademt via het andere kanaal.
In 5% is de beademing direct goed en blijft men beademen door het tracheale kanaal. Men dient dan de grote meest proximale cuff niet meer op te blazen.

- Spoed- cricothyrotomie of coniotomie
Bij een coniotomie wordt een gaatje gemaakt in het strottenhoofd, vlak onder de stembanden, in de membrana cricothyroidea
Het membraan bevindt zich in het strottenhoofd tussen.
Thyroid kraakbeen bovenaan
Cricoïd kraakbeen onderaan
Indicatie: Falen van elke andere techniek voor vrije luchtweg te verkrijgen
Het is een procedure om tijdelijke oxygenatie te bewerkstelligen
Een definitieve luchtweg moet later in het ziekenhuis verkregen worden
Plaatsen van een tracheostoma
Endotracheale intubatie
Tegenindicaties:
Moeilijke lokalisatie van de trachea
Afwijkende hals
Goiter
Voordelen:
Kleine incisie = klein litteken
Snelle plaatsing is mogelijk
Nadelen: complicaties mogelijk:
Bloeding
Hypoventilatie
Barotrauma
Verkeerde positie
Emfyseem
Slokdarmperforatie
Tracheo-oesophageale fistel
Men start meestal met een naaldcricoitomie. Indien deze faalt, kan men overgaan tot een chirurgische cricothyrotomie
De naald cricothyrotomie
Andere benamingen
Emergency kit cricothyrotomie
Quicktrach

Airway (luchtweg)-management | Medics4medics.com (16)Airway (luchtweg)-management | Medics4medics.com (17)Airway (luchtweg)-management | Medics4medics.com (18)
Er zijn meerdere maten in beschikbaar
Baby: 1.5 mm
Kind: 2mm
Volwassene: 4mm
Er zit geen cuff rond de kleine tube bij de quicktrach 1. Er bestaat een variant voor volwassenen met een cuff: de quicktrach 2
Kan wel de oxygenatie verbeteren, maar geeft onvoldoende ventilatie
Je kunt met jetventilatie meer zuurstof binnen krijgen

Chirurgische cricothyrotomie of coniotomie

Airway (luchtweg)-management | Medics4medics.com (19) Airway (luchtweg)-management | Medics4medics.com (20)Airway (luchtweg)-management | Medics4medics.com (21)

Je maakt met een scalpel een kleine snede ter hoogte van het groefje onder de adamsappel.
Hierbij wordt de voorwand van de onderliggende luchtpijp geopend.
Vervolgens wordt er een kleine maat tube ingebracht om deze kunstmatige luchtweg open te houden.

- Mayo canule

Airway (luchtweg)-management | Medics4medics.com (22)
Indicaties: Bij een volledig bewusteloze patiënt zonder keelreflexen om achteruitzakken van de tong te voorkomen. Men kan het ook gebruiken als bijtblok bij kaakklem.
Tegenindicaties:
Losse tanden
Aanwezige keelreflexen
Bloeding van de hypopharynx
Risico op braken
Gevaren:
Beschadiging van weefsels:
Lippen
Tanden
Gehemelte
Uitlokken braakneigingen
Dieper duwen van de tong
Werkwijze
Controleer eerst op vreemde voorwerpen in de mond en keel.
De maat van de canule kan worden afgemeten als de afstand tussen de bovenste voorste tanden of de mondhoek en de oorlel of de kaakhoek.
Bij het inbrengen van de canule dient deze (tenzij bij kleine kinderen) eerst ondersteboven te worden ingebracht. In de mond wordt deze 180° gedraaid. Controleer steeds de luchtflow.

- Nasopharyngeale tube of neussonde (vooral in militaire setting gebruikt)

Airway (luchtweg)-management | Medics4medics.com (23)
Indicaties: kunstmatig beademen bij:
Kaakklem
Epilepsie
Kwetsbare tanden
(maxillofaciaal trauma)

Tegenindicaties:
Neusholte-obstructie of -vervorming
Hoog risico op braken
Schedelbasisfractuur
Werkwijze:
Kies een maat tube (meestal 6-8 mm)
Breng glijmiddel aan op de tube
Breng de tube naar achteren gericht in de neusopening
Duw de tube dieper terwijl je ze naar voor draait
Controleer de luchtflow
Gevaren van een neussonde:
Neusletsels:
Slijmvliesbloedingen
Kraakbeen en botbeschadigingen
Bij schedelbasisfractuur risico om ze in de schedelholte te duwen.
Volledig wegzakken in de neusholte: gebruik hiervoor eventueel een veiligheidsspeld.
Uitlokken van braakreflexen of larynxspasmen

L Wat zijn vroegtijdige complicaties van intubatie?
Hemodynamische veranderingen
Hypertensie
Tachycardie
Hypotensie
Bradycardie
Effecten van de sedativa

M Besluiten
Benadering van de luchtweg bepaalt goede ademondersteuning
De handelingen om een luchtweg te vrijwaren zijn belangrijke skills
Manuele ballon-maskerbeademing is een belangrijke interventie voorafgaand aan, of in de plaats van intubatie
Cricoiddruk kan maagdistensie en aspiratie voorkomen
Alternatieve luchtwegdevices kunnen nuttig zijn bij mislukte intubatie
Voor de intubatie moet een evaluatie worden gemaakt van de moeilijkheidsgraad
Je moet een plan B hebben voor het geval van moeilijke intubatie

Airway (luchtweg)-management | Medics4medics.com (2024)

References

Top Articles
Latest Posts
Recommended Articles
Article information

Author: Allyn Kozey

Last Updated:

Views: 6485

Rating: 4.2 / 5 (43 voted)

Reviews: 82% of readers found this page helpful

Author information

Name: Allyn Kozey

Birthday: 1993-12-21

Address: Suite 454 40343 Larson Union, Port Melia, TX 16164

Phone: +2456904400762

Job: Investor Administrator

Hobby: Sketching, Puzzles, Pet, Mountaineering, Skydiving, Dowsing, Sports

Introduction: My name is Allyn Kozey, I am a outstanding, colorful, adventurous, encouraging, zealous, tender, helpful person who loves writing and wants to share my knowledge and understanding with you.